ប្រាសាទចមម៉ាតនៅខែត្រតៃនិញសម័យបុរេអង្គរ

នៅក្នុងខែត្រតៃនិញ (អតីតរោងដំរី) ប្រទេសវៀតណាមបច្ចុប្បន្ន គេឃើញប្រាសាទឥដ្ឋនា​សម័យ​បុរេ​ប្រវត្តិ​មួយ ធ្វើអំពី​ឥដ្ឋ ។ យោងទៅតាមការកំណត់ហេតុខាងបូរាណវិទ្យា​និងការសិក្សា​ប្រៀប​ធៀបក្បាច់ក្បូរនៃប្រាសាទនេះនិងប្រាសាទដទៃ ៗ ឯទៀត​ យើងដឹងថាប្រាសាទចមម៉ាត​នេះ​ពិត​ជា​ស្ថិតនៅក្នុងរចនាបថព្រៃក្មេង និងកំពង់ព្រះនាសម័យចេនឡា ។
ដោយឆ្លងកាត់ព្រឹត្តិការណ៍ដ៏លំបាកនិងធាតុអាកាសមិនអំណោយផលប៉ុន្មានផង ប្រាសាទ​ឥដ្ឋនេះ ដែលត្រូវសាងសង់ឡើងដោយបុព្វការីខ្មែរ ត្រូវបានទទួលការខូចខាតជាច្រើនអន្លើ ។ ក៏ប៉ុន្តែគឺជាសំណង់ស្ថាបត្យកម្មមួយ ដែលទ្រង់ទ្រាយល្អបង្គួរនៅឡើយ បើយើងប្រៀបធៀបទៅនឹង​ប្រាង្គប្រាសាទដទៃនាជំនាន់នេះ នៅក្នុងប្រទេសវៀតណាមខាងត្បូងសព្វថ្ងៃ (អតីតកម្ពុជាក្រោម)។
សូមបញ្ជាក់ថា ទោះបីជាក្បាច់ក្បូរលំអខាងក្រៅនៃប្រាសាទនេះ ដែលថ្វើអំពីបាយអត្រូវបាន​រិចរិលឬរលប់សឹងតែទាំងអស់ក្ដីក៏ប៉ុន្តែនៅត្រង់ចំណុចខ្លះយើងនៅសង្កេតឃើញក្បាច់ពងត្រីកុឌុ​មានរាងជាក្បាលមនុស្ស ក្បាច់ផ្កាភ្ញី ក្បាច់លំអ ប្រអប់ទ្វារជារូបសត្វហង្សជាដើម គួរឲ្យចាប់​អារម្មណ៍ ។
សមិទ្ធិផលខាងលើនេះ ស្ថាបនាឡើងនៅក្នុងដំបន់មួយដែលមានអំណោយផលពីធម្មជាតិ​យ៉ាងលើសលប់ ត្រូវឲ្យផ្សាភ្ជាប់ទៅនឹងស្ថាបត្យកម្មសំណង់ផ្សេង ៗ ឯទៀត នៅក្នុងភូមិភាគខាង​ក្រោមនៃដងទន្លេមេគង្គ ដោយកត្តាប្រវត្តិសាស្ត្រនិងវប្បធម៌យ៉ាងប្រាកដ ។
សព្វថ្ងៃនេះ ទោះបីជាប្រាសាទនេះស្ថិតនៅក្នុងភាពទ្រុឌទ្រោមក្ដី ប្រជាជនខ្មែរជាពុទ្ធបរិស័ទ​ក៏នៅតែមកកាន់ទីតាំងជាទីគោរពសក្ការៈចាស់នេះ ដើម្បីបន់ស្រន់ ជាពិសេសនៅពេលមានបុណ្យ​ទាន ។
វត្តមាននៃប្រាសាទឬថាប់ចមម៉ាតនេះ ក៏ជាតឹកតាង ជាប្រយោគមួយ បង្ហាញ់បញ្ជាក់ថា បូជនីយដ្ឋាននេះពីសម័យដើមគឺជាមជ្ឈមណ្ឌលវប្បធម៌បែបព្រាហ្មណ៍និយម​ដ៏រុងរឿង (ម.ត្រាណេ)។