ប្រវត្តិមូលនិធិពុទ្ធិកសិក្សា

ប្រវត្តិមូលនិធិពុទ្ធិកសិក្សា

មូលហេតុដែលនាំឲ្យកើតមូលនិធិទ្រទ្រង់ពុទ្ធិសិក្សានិងការកំណត់ទិសដៅដែលត្រូវអនុ​​វត្តន៍​ក្នុងគោលការណ៍មូល​និធិនេះ ជាដំបូងបានបងើ្កតឡើងដោយគំនិតរបស់ ភិក្ខុ កល្យាណចារី ​​សឺនកឿង (សឹកហើយ) បានសំឡឹងឃើញនូវស្ថានភាពការសិក្សារបស់សមណនិស្សិតមូយចំនួនជួបប្រទះនូវបញ្ហាឆ្ពោះមុខទាក់ទងដល់ការការសិក្សាដូចជា បច្ច័យបង់ថ្លៃសាលា ទិដ្ឋាការនិងសិក្ខូបករ​ណ៍ ជាអាទិ៍ ជាបឋមហេតុដែលមិនអាចដោះស្រាយទៅបាន ។
អាស្រ័យហេតុដូចដែលបានពោលមកខាងដើម ភិក្ខុ កល្យាណចារី សឺនកឿងបានប្រឹក្សាជាមួយសមណនិស្សិតមួយចំនួនអង្គ ដើម្បីរកវិធីដំណោះស្រាយបញ្ហាដែលកើតឡើង ទើបបានសម្រេចជាឯកច្ឆ័ន្ទកោះហៅសមណនិស្សិតទាំងអស់អង្គ ដើម្បីប្រជុំប្រមូលផ្ដុំគំនិតក្នុងការស្វែងរកសង្គហវិធី ។ តបស្នងទៅនិងគំនិតស្ថាបនានេះមានសមណនិស្សិតយើងចំនួន ១៨ អង្គចូលរួមអង្គប្រជុំក្រោម​​​ អធិបតីភាពរបស់លោកគ្រូ មុនីបញ្ញា ត្រឹង សន​ ។ អង្គប្រជុំត្រូវបានប្រារព្ភឡើងនូវថ្ងៃទី​​​​ ៣០មិនា ព.ស. ២៥៥០ គ.ស.២០០៧ ។​ អង្គប្រជុំមានមតិជាឯកច្ឆ័ន្ទថា ចាំបាច់ត្រូវតែ បង្កើតមូលនិធិ​ ដើម្បីតបស្នង ទៅនិងបញ្ហាចោទខាងដើម ហើយក៏បានតាំងនាមមូលនិធិនេះថា “មូលនិធិទ្រទ្រង់ពុទ្ធិកសិក្សា” ។ ដើម្បីឲ្យមូលនិធិមានរបបគ្រប់គ្រង និងដំណើរការបានល្អ មតិអង្គប្រជុំបានសម្រេចតែងតាំង ភិក្ខុ កល្យាណចារី សឺន កឿង ជាប្រធាន ភិក្ខុ បញ្ញាបរមោ ថាច់ សុវត្ថិ (សឹកហើយ)ជាលេខាធិការនិង ភិក្ខុ អគ្គញ្ញាណោ ថាច់ តារា ជាលេខាធិការប្រចាំខេត្តសុរិន្ទរ៍ ។ ​លោកគ្រូ បញ្ញាមុនី ត្រឹង សន ភិក្ខុ​ ធម្ម​​នន្ទោ យឿ​​ង​ សុត្ថា​ និង ភិក្ខុ យឿង សុភាព ជាទីប្រឹក្សា ។
ដូចបានពោលមកពីខាងដើម មូលនិធិនេះកាលដើមឡើយមានឈ្មោះ​ថា “មូលនិធិទ្រ​ទ្រង់​ពុទ្ធិកសិក្សា” លុះមកដល់ ថ្ងៃទី១៥ វិច្ឆិការ ព.ស.២៥៥៣ គ.ស.២០០៩ នាទីប្រជុំប្រចាំឆ​មាស​​នៃ​ក្រុមសមណ​និស្សិត​​បានស្របមតិគ្នាជាឯកច្ឆាន្ទបម្រែនាមមកជា​"មូលនិធិពិទ្ធិកសិក្សា"​វិញ​។​
ទោះជាយ៉ាងនាក្ដី អង្គប្រជុំនៃមូលនិធិបានកំណត់គោលការណ៍ក្នុងការស្វែងរកបច្ច័យនិងកំណត់លក្ខខណ្ឌក្នុងការរួមវិភាគទានដើម្បីទំនុកបំរុងមូលនិធិ ព្រមទាំងលក្ខន្តិកៈដូចខាងក្រោមនេះគឺ៖
ក. វិភាគទានវិធី
១. សមាជិកគ្រប់អង្គនិងរូបត្រូវរួមវិភាគទានចំនួនពី ៥០ បាតឡើងទៅ ។
២. បវរណាសប្បុរសជនគ្រប់ចតុទិសដែលមានសទ្ធាជ្រះថ្លា ចង់ឧបត្ថម្ភគោលការណ៍របស់ មូលនិធិ ។
៣. ពុទ្ធបរិស័ទនិងសប្បុរសជនគ្រប់អង្គរូបដែលមានបំណងគាំទ្រអាចចូលរួមវិភាគទានដោយបង់ប្រចាំខែក៏បាន ។
ខ. សង្ហវិធី មតិអង្គប្រជុំបានកំណត់ទិសដៅសង្រ្គោះតាមករណីដែលសមាជិកមូលនិធិមានបញ្ហាមិនអាចដោះស្រាយបានដូចខាងក្រោមនេះ ។
១. ថ្លៃទិដា្ឋការ
២. ថ្លៃសាលា
៣. ថ្លៃសិក្ខូបករណ៍
គ. ករណីចៃដន្យដែលកើតឡើងដល់សមាជិកទាំងឡាយ តែមិនអាចដោះស្រាយបានដូចជា៖
១. អាពាធ
២. ឧបទ្ទវហេតុ ឬ ឧបសគ្គផ្សេង ៗ
៣. ករណីទំនាក់ទំនងផ្សេងៗ ដូចជាការបោះពុម្ភឯកសារ ថតចម្លងឯកសារ ផ្ញើឯកសារ​ឬលិខិតទៅបរទេសនិងទូរស័ព្ទជាដើម ។